Viêm gan B: Nguyên nhân, con đường lây truyền, triệu chứng và cách phòng ngừa

Viêm gan B là bệnh truyền nhiễm do virus HBV gây ra, ảnh hưởng đến chức năng hoạt động của gan. Bệnh viêm gan B có khả năng truyền nhiễm trực tiếp qua đường máu, đường tình dục và có thể lây truyền từ mẹ sang con.

Viêm gan B là bệnh gì?

Viêm gan B là bệnh lý lây nhiễm do virus viêm gan B (HBV) tấn công gan gây ra, bệnh dẫn đến xơ gan, ung thư gan… Virus HBV là một trong nhiều loại virus gây viêm và ảnh hưởng đến chức năng gan.

Viêm gan B có hai dạng:

• Viêm gan B cấp tính là bệnh lý ngắn ngày, thường xảy ra trong vòng 6 tháng kể từ khi phơi nhiễm với virus viêm gan B. Bệnh đôi khi có thể dẫn đến viêm gan B mãn tính;
• Viêm gan B mãn tính xảy ra dài hạn, khi virus không bị đào thải mà tiếp tục sống trong cơ thể bệnh nhân. 

Nguyên nhân và con đường lây truyền bệnh viêm gan B

Viêm gan B do virus HBV gây ra. HBV thuộc họ Hepadnaviridae, có cấu trúc ADN. Dựa vào trình tự các nucleotide, HBV được chia thành 10 kiểu gen khác nhau ký hiệu từ A đến J. HBV có 3 loại kháng nguyên HBsAg, HBeAg và HBcAg, tương ứng với 3 loại kháng nguyên trên là 3 loại kháng thể anti-HBs, anti-HBc và anti-HBe. Sự hiện diện của các kháng nguyên, kháng thể này quan trọng trong việc xác định bệnh, thể bệnh cũng như diễn biến bệnh. 

Sau khi lây nhiễm vào cơ thể, virus có thời gian ủ bệnh từ 3 đến 6 tháng tùy thể trạng từng người. Sau đó virus HBV bắt đầu hoạt động và gây viêm gan B cấp tính. Nếu sau 6 tháng, cơ thể người bệnh không thể tự miễn dịch được với virus, bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn mãn tính và nhiễm virus HBV suốt đời.

Viêm gan B chủ yếu lây truyền qua 3 con đường là: Truyền từ mẹ sang con, truyền qua đường tình dục và truyền qua đường máu.

• Truyền từ mẹ sang con: Nếu mẹ bị nhiễm virus viêm gan B thì con có khả năng mắc bệnh rất cao, với xác suất 90%. Nếu tiêm phòng viêm gan B trong vòng 24 giờ sau khi trẻ được sinh, nguy cơ mắc bệnh sẽ giảm. 
• Truyền qua đường tình dục: Virus HBV có trong tinh dịch của nam giới hoặc trong dịch tiết âm đạo của nữ giới có thể gây lây nhiễm cho đối phương qua các vết xước nhỏ trong quá trình quan hệ tình dục. Do vậy, nếu quan hệ tình dục không an toàn với người bị viêm gan B thì khả năng mắc bệnh rất cao.
• Truyền qua đường máu: Nếu dùng chung kim tiêm với người bị bệnh viêm gan B sẽ có nguy cơ mắc bệnh này. Ngoài ra dùng chung các vật dụng cá nhân như: Dao cạo râu, bàn chải đánh răng…hay các dịch vụ thẩm mỹ làm móng, xăm hình… nếu các dụng cụ không được vệ sinh đúng cách và có chứa virus HBV thì nguy cơ mắc bệnh cũng rất cao.

Triệu chứng bệnh viêm gan B

Viêm gan B thường ít có những biểu hiện rõ rệt trong giai đoạn đầu rất dễ khiến cho người bệnh chủ quan và bỏ qua. Các triệu chứng viêm gan B xuất hiện nhiều và rõ rệt khi bệnh đã tiến triển được một thời gian dài. Người bệnh viêm gan B có một số triệu chứng biểu hiện ở cơ thể như sau:

• Mệt mỏi, uể oải, suy nhược cơ thể
• Chán ăn, ăn không ngon, rối loạn tiêu hóa, đầy hơi
• Vàng mắt, vàng da, nước tiểu sậm màu, đi ngoài phân bạc màu
• Đau vùng gan, vị trí phía trên bên phải bụng
• Sốt nhẹ về chiều, cảm giác ngứa ngáy trên da

Các triệu chứng trên không phải bệnh nhân nào cũng mắc phải, cách duy nhất để biết bạn có bị viêm gan B hay không là xét nghiệm máu đặc biệt cho viêm gan B.

Các cách phòng ngừa bệnh viêm gan B

Hiện nay, tiêm vắc xin phòng viêm gan B được coi là phương pháp phòng tránh bệnh hiệu quả nhất. Tổ chức WHO khuyến cáo cần tiêm vắc xin phòng viêm gan B đầu tiên càng sớm càng tốt sau khi sinh (trong vòng 24 giờ đầu), tiếp theo là 2 hoặc 3 liều với khoảng thời gian cách nhau tối thiểu là 4 tuần.

Bên cạnh đó, mọi người có thể phòng ngừa bệnh bằng các cách sau:

• Quan hệ tình dục an toàn, sử dụng bao cao su để tránh lây nhiễm virus viêm gan B.
• Khám sức khỏe định kỳ, kiểm tra sức khỏe hai vợ chồng trước khi quyết định có con.
• Thai phụ cũng cần thăm khám định kỳ trong suốt quá trình mang thai.
• Băng kín các vết thương hở để tránh bị lây nhiễm virus viêm gan B.
• Tuyệt đối không dùng chung bơm kim tiêm với bất kỳ ai.
• Không tiếp xúc trực tiếp với máu, các vết thương hở, chất dịch của người khác nếu không sử dụng dụng cụ bảo vệ.
• Không xăm hình, làm móng, châm cứu…tại những cơ sở không uy tín.
• Không dùng chung các vật dụng cá nhân như: bàn chải đánh răng, dao cạo…

Viêm gan B do virus HBV gây ra là bệnh có nguy cơ lây nhiễm cao do vậy mọi người cần có kiến thức về bệnh để biết cách phòng bệnh đúng cách, bảo vệ sức khỏe cho chính mình và người thân. Chúc các bạn luôn khỏe mạnh!

Viêm gan B: Nguyên nhân, con đường lây truyền, triệu chứng và cách phòng ngừa